Mizo Hnam Run chhung inkhawm hun hnihna – political session-ah vawiin khan MNF Vice President & Leader of Opposition Lalchhandama Ralte chuan thu a sawi a. Tuna sorkar chelh mektu, financial management thiam intiten manage tur sum an la sawi chhuak lo,” a ti.
Lalchhandama Ralte chuan: “Kum khat leh a chanve an kal hnuah, tha bik, fel bik, financial management thiam bik nia insawite hian Delhi tlangah project um chhuah hlawhtling an neih kan la hre lo a. Share of taxes, puk chawp, CSS pangngai lo kal bak manage tur an la nei lo. SASCI sum an ti-lapse a, heti chungin finance minister-in balance cheng vbc sang chuang nei anga a sawite hi a mak.
“State sum hmuhna pawimawh tak GST-ah ni se nikum nen khaikhinin (year-over-year) kuminah Jan – May chhung minus hlirin an kal a. Thenawm ram buai Manipur pawh May 2025 khan 102% GST Collection an nei theih laiin, Mizoram chu -26% a ni. He (ZPM) sorkar performance hi a chhe hle a ni.
“Nikum (2024-25) kan phak loh em em lai hian, nikum vek khan Mizoram chu India ram pum GST Colletion-ah Bottom 5-ah kan awm. Bottom 5-a lang vete hi UT vek an ni nghe nghe.
“Mithiam zawkte chuan GST Collection a hniam chhan hi hmasawnna hnathawh (capital expenditure) a tlem vang leh central ministry hnuaia project works hai luh a tlem vang niin an sawi,” a ti bawk.
“Sum pawh luh an nei lo a, sum che vel tur a awm lo tiin, “Sorkar kum liamtaah khan fiscal deficit a nasa hle,” a ti a. “Tunah hian Rs vbc 3000 vel an puk tawh niin an sawi a. Sum indaih lohna hi kum 2024-25 Budget (RE) kan en chuan GSDP atangin fiscal deficit (puk tel lova sum indaih lohna) chu 7.64% chuang a ni a. Hei hi Covid-19 hnu lamah a sang hle. FC 15-na leh The Mizoram FRBM (Amendment) Act, 2020 chuan Fiscal Deficit % of GSDP hi ‘3% target’ tur a tih laiin, Sorkar kum kal meka fiscal deficit target an dah pawh 4.58% a ni.
“GST Collection a chhiat chhan leh Fiscal Deficit a san viau chhan hi Financial Management an thiam loh vang a nih loh chuan a chhan dang puh tur a vang hle,” a ti a. Lalchhandama Ralte chuan tunhnaiah MPCC President-in MNF OB-te a beih chiam thu leh amah pawh mimal taka beih a nih dan a sawi a, ‘Opposition Leader hi an sorkar lai – Education Minister a nih lai khan sikul tihchangtlunna tur tam a lokal a. Heti zat hian thawk ula, heti zat hi ka chang ang, tiin thingtlang MNF hotute a hrilh a. Hei vang hian sikul tihchangtlunna tur angin a thawh theih loh a, room tam tak sak loh a awm a ni,’ tia puhna chu thudik a nih loh thu leh beih tham dinhmuna Pathianin a dintir avangin lawmawm a ti a. He inpuhna hi thudik a ni sela chuan ram rawngbawl zel tlaka a inngaih loh thu a sawi.
Leader of Opposition chuan, “Politics-ah chuan ram tana hmasawnna tur kan sawi dawn emaw ka tih laiin, Congress president-in UT hunlai politics zia hmanga min bei chiam hi a puitling lo hle a. An zia hi hetiang a la nih reng chuan an kaihhruaite pawh an khawngaihthlak hle. Amah pawh hi ka khawngaih tak zet a ni,” a ti a. “Min puhna hi thudik ni se ram rawngbawl zel tlak ka ni lo tih ka pawm ang,” a ti.
Lalchhandama Ralte chuan harsatna tawk mek zirtirtu thenkhat chungchang a sawi bawk a. “Sorkar hmasaa MR Teacher lakte kha, tam tak chu NIOS (open school) atanga D.El.Ed pass an ni a. Tuna MTET exam tura tih an nih hian harsatna an tawk chho mek a. Anniho chungah hian khawngaihna kan lantir deuh a ngai a, hun kan pek pawh a tha hle mai tih hi kan sorkar hnenah pawh kan ngensak bawk a ni,” a ti bawk.