PC Party Sr. Vice President Lalrinzuala Chawngthu chuan vawiin khan Aizawl Press Club-ah chanchinthar lakhawmtute kawmin, “Inner Line Pass kenkawh dan kum 2006-a siam tihdanglam zel a ni a. Mizo ni lo heng mite: January 26, 1950 hmaa Mizorama cheng leh an thlah te; leilungfa pasala nei te; Security Forces mi leh an chhungkua te; Central/State sawrkara thawk nghet leh an chhungkua te; Central/State sawrkar thawk pension tawh Mizo nupui pasala nei te; Sawrkar ukil leh an chhungkua te; Mizoram chhunga sawrkar hnuaia corporation-a thawk leh an chhungkua te; Home Department-in a sawm bik te tih loh chu ILP nei loin Mizoramah tu mah a luh theih loh. Pass hi state pawna Mizoram House hrang hrangah te, Lengpui Airport te, Kanhmun PS te, Administrative Officer Bairabi leh SDO (C) Ngopa-ah te pek chhuah niin, December 16, 2019 khan Home Minister-in Online ILP Portal a hawng a, January 24, 2023 khan Home Minister Pu Lalchamliana bawkin Revised Online Inner Line Permit (ILP) Postal Phase-I a hawng leh ta bawk. Hemi hmang hian thut hmun atangin ILP a dil theih tawh a ni.
“Fee hi, ni 7 dam Rs 150/-; ni 30 dam Rs 200/-; thla 6 dam Rs 2,000/-; kum 2 dam Rs 20,000/- niin, dilna form 1 Rs 150/- veka lei a ni a, thla 6 damah Rs 2,000/- leh kum 2 damah Rs 20,000/- dahkhamtir a ni bawk. Hnathawk atan sponsor-in a mamawh tawh loh chuan pass thih hma ni 7-ah DC-ah ILP a theh lut tur a ni a, a theh luh loh emaw a tihnunsak loh emaw chuan kum 2 chhung sponsor theih tawh loh leh mi pakhatah Rs 1,000/- zel chawi emaw, ILP fee hman mek let hnih chawi emawa hrem theih a ni. Pass tinung/pawt sei lo pass thi kawltu pass neitu chu Rs 30/50 a tihnun/pawh sei hma chawi emaw pass tihtawpsak emawa hrem theih a ni.
Hetiang hi April 2022 – March 2023 chhunga Mizoram state-a ILP dilna pek chhuah Home Dept-in a chhinchhiah dan a ni. ILP hmanga Mizoram lo lut leh cheng tam ber hi kut hnathawk an ni a.
“Kan mamawhna avangin a khap ngawt theih loh. Mahse, a chhawrtuten dan kan ngaihthah avangin permit mila awm chhan ang ni loa awm leh awm theih chen aia rei awm man chhuah leh hrem ni lo an tam hlein a rinawm. Sponsor mawhphurhna ni a danin a sawi milin dan kenkawh ni se, dan bawhchhia court-in hrema Rs 500-1000 te a chawitir a, a thawn haw leh ringawt thin aiin sponsor-ten sum chawi se, dan angin thawn haw pawh an kut ni se, online portal hmangin permit neitu leh sponsor leh permit dam chen a chhui theih vek avangin hman tangkai ni se tun aiin permit mumal lo avanga dan bawhchhiatna leh zirlai pawl leh YMA te buaina hi a ziaawm ngei ang. Sawrkarin thuchhuah siam se, a nih loh chuan court-in DC tin hnenah kengkawh turin hriattir se, khawng taka kenkawh ni bawk rawh se.
“Mizoram state tan trading by non-tribal dan neih a rem loh avangin hnam dangin sumdawnnaah min chim ral mek a. Value Added Tax hman lai khan MVAT Act, 2005 registration neite chu ILP kum 2 chhung atan pek an ni thin. GST (Goods and Services Tax Act, 2017) hman a nih hnu hian registration ti duh apiang tan tih theih a ni a, Mizoram state-in MGST Act, 2017 Chapter VI Sec 22-ah Bengal Eastern Frontier Regulation, 1873 leh he lam kaihhnawiha state sawrkar thupek leh dan neihte bawhchhe lo apiang kum 2 chhung atan registration an pawmsak a ngai.
“Mizo hlangin kan sumdawng thei lo, hnam dang nena inkawp te, inzawm te a tul telh telh ang. Tuna kan harsatna lian tak chu ‘Mizo hming hawha hnam dang sumdawng’ an ni. Hemi thunun tur hian sawrkarin theih tawp a chhuah a tul. Act East Policy kalpui tak tak hun tur te, relin thuk zawk a rawn thlen hun tur te thlirin kan ram, kan hnam, kan sakhua a him ngeina turin Mizoram sawrkarin tun atangin mut mawh hnar mawha neia hma a lak a ngai. Kan tualzala hnam dang sumdawng kan thunun theih nan Mizo sumdawngte thatpui tham tur ‘Royalty Fee’ dan hnuaiah lak a nih theih nan sawrkarin hma la se. GST Act hman a nih tawh avangin kan himna tur thilra ILP kenkawh dan thar siam a tul tawh bawk a ni,” a ti.