Aizawl April 1 : Rural Development changtu Minister Pu Lalruatkima chuan vawiin khan Tuirial a Limbu Tui sawngbawlna hmun – Tuirial Lemon Processing Unit, Turial a Self Help Group (SHG) te tangkhawmin an din, Mizoram State Rural Rural Livelihoods Mission (MzSRLM) tanpuinaa thar thawh leha din chu a hawng a. He unit in Limbu tui zawrhchhuah tura an siam ‘Zobawm Nimbu Tui’ tih chu a tlangzarh bawk a ni.
RD Minster Pu Lalruatkima chuan SHG te enkawl tur Lemon Processing Unit hawn a ni ta chu Tuirial khawtlang tan bung thar kaina leh SHG member te tan hmasawnna rahbi an chuankaina tur nia a ngaih thusawiin SHG Member te chu he Unit enkawlna kawnga theihtawp chhuah a tan la turin a fuih a. Hun engemaw chen hman theih lova a awm hnuah, MsSRLM ruahmanna hnuaia thar thawh leha hman theia hawn a ni ta hian Tuirial SHG te rinawmna a ti lang niin a sawi.
North Eastern Rural Livelihoods Programme (NERLP) hnuaia 2014 bawr khan Tuirial ah SHG te dinin a bultan a ni a. 2018 khan Turial SHG te hi Lemon Processing Unit din tura atan thlan an ni a. 2019 khan a Building te sa in khawl te pawh lei a ni a. Mahse NERLM hi 2019 ah a tawp tak avangin he ruahmanna hi MzSRLM hnuaia sengluh a ni a. Hun engemaw chen bun a nih hnuah pawh hawn theih mai a nih loh avangin a khawl te chhiain a building te pawh a then a chhe hman a. August 2021 khan MzSRLM chuan Lemon Processing Unit hawn a ni theih nan a tul ang ang bawhzuiin hma a la a, inkaihhruaina leh enkawlna tur mumal tak bakah Business Plan kum 5 daih tur te leh a zawrchhuahna tur market study te an duan sakin an tanpui a. Working capital pawh nuai 15 lai Village Organization kutah an hlan a, he sum hi VO atangin Lemon Processing Unit hian an puk chhawng leh a. Limbu tui sawrna leh sawngbawlna technology chu Central Food Technological Research Centre, (CFTRI) Mysore atangin an lei a, chumi hmang chuan Zobawm Nimbu Tui hi siamchhuah a ni a. A khawl enkawl leh hman dan chu Tlangnuam RD Block MzSRLM staff pakhat in CFTRI atangin online in a zir a, amah hian hun engemaw chen chu he hmun hi SHG te a enkawlpui dawn a. Amah hian SHG nu hote training a pe chhawng leh a. MzSRLM hian Turial SHG te tan Koinonia Plant Lengte ah Exposure Visit pawh an neihpui a ni.
NERLP ruahmanna hnuaia cheng nuai 24.61 dawn niin an pawl sum nuai 2.81 hmangin a building te sak niin khawl te a lei a ni a. Tuirial Lemon Processing Unit din nan hian Turial a SHG 19, mi 63 telna te chu an intelkhawmin an thawk ho a. Managing Commitee te in dinin inkaihhruaina felfai tak neiin Unit hi kalpui a ni. MzSRLM atangin staff pakhat in helai hmun hi a vilpui a enkawlpui dawn a ni.
Mizoram pumah RD Block 26 awm thin zawng zawngah MzSRLM hnuai thingtlang mite eizawnna dap pui leh eizawnna kawng kawhhmuh nan hmalakna leh ruahmanna hrang hrang an kalpui mek a. SHG 8199 awm mekin hengah hian mi 71547 inziaklut Member an ni mek a. SHG te inzawmkhawm a din Cluster Level Federation pawh 26 a awm mek a ni.